Popular Post

Posted by : Unknown Kamis, 01 Januari 2015

NULIS NASKAH SANDIWARA

1.    Skenario/naskah sandiwara
Skenario yaiku rantaman lakon/crita sandiwara, drama, film apadene sinetron. Ing sajroning skenario dumadi saka pirang-pirang babak, lan ing saben babak ana pirang-pirang adegan. Kanggo nggampangake paraga nalika nindakake adegan biasane ing skenario uga ana perangan kang diarani pandomi/kramagung yaiku perangan skenario sing nerangake kahanan utawa swasana, watak, tingkah lakuninh paraga lan liya-liyane. Biasane pandom utawa kramagung ditulis ing sajroning tandha kurung ( ).

2.      Unsur-unsur Drama
Para siswa methi nate nonton sawijining drama, film apa dene sinetron. Nalika ana sawijining paraga kang watake becik lan bener nanging tansah ngalami urip kang rekasa, tansah diplekotho dening paraga liyane mesthi para siswa bakal melu kemropok, ora trima lan rumangsa mesakake. Iku nandhakake, menawa penulis naskah drama kasebut bisa mbangun sawijining crita saka konflik kang dialami saben-saben paraga saengga crita bisa lumaku kayadene kedadean kang saknyatane. Kabeh mau amarga kalantipane penulis neskah drama menehi nyawa utawa mguripake crita kasebut. Supaya bisa nulis drama kanthi becik, dibutuhake gladhen lan paham ngenani unsur-unsur pembangun drama/unsur intrinsik drama. Unsur-unsur kasebut, yaiku :
Supaya luwih gampang, ing ngisor iki bakal dijlentrehake luwih rinci :
a)   Alur/Plot
                 Alur uga bisa disebut pot. Alur yaiku reroncening sebab-musabab kang mbangun crita.                        Alur uga kudu bisa nggambarake lakune crita saka wiwitan (pengenalan) nganti rampung                    (penyelesaian). Aur bisa dipantha ing patang tahapan, yaiku :
                 a.       Pengenalan
                 Ing perangan iki biasane isine ngenalake para paraga, latar pentas lan medharake                                  masalah/konflik kang diadhepi marang penonton.
                 b.      Pertikaian/konflik
                 Ing tahap iki para paraga wis nemoni konfik/pertikaian.
                 c.       Puncak/klimaks
                 Ing tahap iki konflik lan masalah sansaya ngambra-ambra lan gawat, ndadekake penonton                    samsaya deg-degan lan ora sabar kanggo ngerteni kepriye crita pungkasane.
                 d.      Penyelesaian
                 Ing tahap iki digambarake pungkasaning crita drama, kanthi pungkasan sing senengi                            gumbira, sedhih, apa malah nggantung, saengga narik kawigatene pamirsa kanggo ngira-                    ira dhewe kepriye pungkasaning crita mau.
                 Jinising alur dhewe kaperang dadi telu, yaiku :
                 1.      Alur maju (progressive)
                 2.      Alur mundur (flashback)
                 3.      Alur campuran

            b)   Perwatakan utawa karakter tokoh
                 Sajroning drama ana sing diarani tokoh protagonis (paraga sing nyengkuyung dalane crita),                  antagonis (paraga sing nglawan dalane crita), lan paraga pambyantu/tritagonos.
                 Watake paraga bisa dititeni saka telung aspek yaiku :
                 1.      Aspek fisiologis, bisa arupa jenis kelamin, dedeg awake, umur, lsp.
                 2.      Aspek sosiologi, bisa arupa status sosial, pendhidikan, ras, suku, lsp.
                 3.      Aspek psikologi, bisa arupa jenis temperamen, intelegensi
            c)    Dialog
                 Ciri khas drama yaiku awujud pacelathon antaraning paraga siji lan sijine. Penuli naskah                      drama kudu bisa medharake gagasane lumantar dialog. Saengga diaog kudu ngemot emosi,                  konsep lan pangrasane paraga supaya sing mirsani drama bisa ngrasakake apa sing                              dirasakake dening paraga. Kejaba dialog, uga asring kawentar istilah monolog (pacelathon                  kang ditindakake 1 paraga, omongan karo diri pribadhi), prolog (pambuka kang isine bisa                    awujud keterangan ngenani crita, paraga, utawa latar), lan epilog (panutup, biasane isine                      dudutan saka crita kang dipentasake).
            d)   Petunjuk laku/pandom/kramagung
                 Petunjuk laku banget diperlokake sajroning naskah drama. Petunjuk laku biasane awujud                    petunjuk tekni ngenani paraga, waktu, swasana, pentas, swara, mlebu-metune aktor utawa                    aktris, banter-alone dialog, lsp.
            e)    Latar/seting
                 Latar yaiku sakabehing katrangan, panuduh sing ana sesambungane karo wektu, swasana                    lan panggonan ing sajroning crita. Lumrahe latar nyakup telung unsur, yaiku panggonan,                      swasana, lan wektu.
            f)    Tema
                 Tema ing sajroning crita minangka gagasan pokok sing ana ing jroning drama. Tema                            dikembangake lumantar alur dramatil saka dialog paraga-paragane. Tema drama kayata                        kauripan, kekancan, ktresnan, kasetyan, lsp.
            g)   Amanat
                 Amanat yaiku piweling saka pangripta/penulis kanggo para pamaose/pamirsane.

3.       Nulis Naskah Drama
      Supaya bisa nulis naskah drama kanthi gampang, gatekna urut-urutaning nulis naskah drama,               yaiku :
      1.      Nemtokake konflik
            Konflik bisa dijupuk saka masalah-masalah kang asring kita prangguli ing bebrayan. Bisa                   saka pengalaman pribadhi, pengalaman wong liya, utawa imajinasi.
      2.      Nyusun urutan Prastawa Sababak/Alur
            Jangkepan konflik sing wis kotemtokake kanthi cara nyritakake prastawa kanthi urut. Kanggo             gladhen bisa kanthi cara njangkepi dialog saka rerangken prastawa sajroning gambar. Saka                 gambar kasebut kita bisa ngreka/mbayangake apa wae sing bakal dialami dening paraga ing                 gambar kasebut.
      3.      Nemtokake paraga/tokoh
            Menehi jeneneng paraga kang wis diciptakake.
      4.      Nemtokake latar
            Yaiku nyakup panggonan, wektu, swasana.
       5.      Ngedit naskah
             Naskah kudu diedit dhisik ngawekani menawa ana kleru ngetik utawa kesalahan-kesalahan                  liyane.

Siti Nurhafidhoh

Semarang, 1 Januari 2015



Leave a Reply

Subscribe to Posts | Subscribe to Comments

- Copyright © Puspawarni Budaya - Date A Live - Powered by Blogger - Designed by Johanes Djogan -